Wij, echte muziekliefhebbers, geven het niet graag toe, maar met een schuin oog keken ook wij af en toe naar de Top-2000-uitzendingen in de laatste dagen van 2008. Natuurlijk gruwen wij van al die video’s met platgedraaide hits en foute discotracks, maar we moeten toch even checken of wij de vragen van de popquiz sneller en beter beantwoorden dan de BN-ers die Mathijs van Nieuwkerk heeft uitgenodigd, en of “popprofessor” Leo Blokhuis (wat krijgt die man een veren in z’n reet!) geen anekdotes vertelt die wij nog niet kenden. Dit jaar kwamen zowaar twee ministers op bezoek. Eerst die van onderwijs en cultuur, en van de PvdA, die als “lijstduwer” Joni Mitchell noemde. Geen slechte keus van Plasterk, al volgden daarop helaas de clichématige filmbeelden van ‘Big Yellow Taxi’ en ‘Woodstock’. Stel je voor dat hij ‘The Last Time I Saw Richard’ had genoemd, ‘Edith And The Kingpin’ of ‘Song For Sharon’. Maar toch, niet slecht voor deze hoeder van onze cultuur. Een dag later kwam de minister van gezinszaken en van de Gristen Unie. Nu ben ik allergisch voor bemoeienis met mijn gezinszaken, vooral van gristelijke politici, maar wie wilde Rouvoet “omhoogduwen” in de Top-2000? Van Morrison. Weliswaar had hij The Man pas ontdekt bij Hymns To The Silence, toen die het interessantste deel van zijn carrière dus al achter de rug had – ik herinnerde me plotseling van Van ook de nodige gristelijke escapades, en zelfs gedweep met Scientology! – maar toch, niet slecht voor een gristelijke gezinshoeder.

Dus stelde ik mezelf de onvermijdelijke vraag: wie zou ik noemen als “lijstduwer”? Ik zou een lange lijst kunnen opsommen, maar toch zou ik zonder nadenken direct antwoorden: John Gorka. Ik zou mezelf een nog dwazer en onmogelijker vraag kunnen stellen: welk lied? Ik zou dan a tempo antwoorden: ‘Love Is Our Cross To Bear’. Van John Gorka. Wat maakt deze man zo bijzonder? Allereerst zijn stem. Ik ken geen mooiere bariton in de popmuziek (en daarbuiten). Bovendien is hij een meester in messcherpe oneliners. “It’s America’s own strange disease, how we merchandise our tragedies” (uit ‘That’s Why’ over Elvis Presley). “He looks like Charles Bronson when he’s crying. He doesn’t have a mustache, but he’s trying” (uit ‘When He Cries’ over zijn pasgeboren zoon, die gezegend werd met de naam Bocephus Mahatma Sinatra Gorka!). “I used to think joy was the break between sorrows, like peace was the break between wars” (uit ‘All That Hammering’). “They possessed the world’s delights. Espresso mornings, lasagna nights” (uit het deels autobiografische ‘Italian Girls’). “I’m from New Jersey. I don’t expect too much. If the world ended today, I would adjust” (uit ‘I’m From New Jersey’ over de vermeende “domheid” van de mensen uit zijn geboortestaat).

Maar het wonderlijkste aan Gorka blijft de diepgang van zijn liedjes. Het zijn simpele folksongs, die misschien juist door die eenvoud weten te raken. En alle liedjes zijn in essentie mooie verhalen. Over Judy Garland (‘Heart Upon Demand’) of Elvis Presley (‘That’s Why’). Over een clown die zijn neus laat verbouwen (‘Carnival Knowledge’) of een lastpak die altijd in problemen raakt (‘Always Going Home’).

Over het symbool van een bekend benzinemerk, dat zomaar wegvliegt (‘Flying Red Horse’) of het werk van een verpleegster in een militair hospitaal in de Filippijnen tijdens de Tweede Wereldoorlog (‘Let Them In’). Hoe is het in Godsnaam mogelijk dat Gorka zo onbekend is gebleven? Soms denk ik dat het aan mij ligt. Dat ik me heb vergist. Hij is gewoon de zoveelste singer/songwriter. Maar toch is hij de enige die viermaal mijn Jaarlijstje aanvoerde (met I Know in 1987, Land Of The Bottom Line in 1990, Temporary Road in 1992 en de allermooiste Out Of The Valley in 1994). Dat lukte geen andere artiest of band.

En ik sta in deze afwijking niet helemaal alleen. Want toen ik in oktober John’s eerste concert in ons land sinds veertien jaar bezocht, in Dorpshuis De Furs in Lage Vuursche, waar tegenwoordig de In The Woods concerten plaatsvinden, was dat bomvol. Met echte muziekliefhebbers, wel te verstaan. Maar het complete journaille van NRC, Volkskrant, AD, OOR!, Revolver, en zelfs van HEAVEN, schitterde door afwezigheid. Al die kritische persmuskieten, het neusje van de zalm van de vaderlandse muziekpers, lieten verstek gaan op het mooiste concert van 2008. Nee, dat is niet helemaal waar. Er was één journalist. Hij heet Frits Abrahams en hij schrijft columns voor NRC Handelsblad. En hij is toevallig ook de vader van een collega, die me eerder haar voorliefde voor Gorka had verklapt. Waar die liefde vandaan kwam, bleef me altijd een raadsel, totdat ik een paar dagen later, op 27 oktober 2008, haar vaders column las, getiteld ‘Love Is Our Cross To Bear’.

Het is ontroerende column, die beschrijft hoe Abrahams in 1987 I Know ontdekte, en geraakt werd door juweeltjes als ‘I Saw A Stranger With Your Hair’ en ‘Love Is Our Cross To Bear’. Zijn jongste dochter (mijn collega) was toen twaalf jaar oud, maar werd kennelijk ook geraakt door ‘Cross’. Nu kan een twaalfjarige natuurlijk niet van dezelfde muziek houden als haar vader, althans niet openlijk, dus hield zij dit jarenlang voor hem verborgen, totdat zij hem een kaartje gaf voor dit concert. Mooi verhaal.

Er zijn dus meer mensen met ‘Love Is Our Cross To Bear’ als topfavoriet. Maar het is ook geen gewoon liefdeslied, en zeker geen vrolijk. Het handelt over een onmogelijke liefde, een onoverbrugbare afstand. Een verlangen naar een onbereikbare, blijvende liefde:

“I want to be a long time friend to you
want to be a long time known
Not one of your memory’s used-to-be’s
A summer’s fading song”.

‘Love Is Our Cross To Bear’ is vooral een droevig liedje over de liefde als kruistocht. En Gorka is de meester van de weemoed, verwoord in mooie verhalen. Dat is zijn geheim, en daarom wordt hij door zijn fans heimelijk gekoesterd. Heimelijk gekoesterd? Opeens begrijp ik de afwezigheid van de complete muziekpers. Het ontbreken van de altijd schallende loftrompet over Dylan, Springsteen of Townes Van Zandt. Wij, echte muziekliefhebbers en bezoekers van Dorpshuis De Furs, willen geen Gorka in de Top-2000. Wij willen de allerbeste zanger lekker voor onszelf houden. Wij willen weer een kaartje voor het mooiste concert kunnen kopen voor maar € 15. Wij hebben groot gelijk!

Johan Doove

Inspiratie:

Love Is Our Cross To Bear – John Gorka (I Know, 1987)


Love Is Our Cross To Bear – John Gorka (Land Of The Bottom Line, 1990)